Odrodzone zainteresowanie żydowskimi korzeniami chrześcijaństwa oraz obchodzeniem Świąt Pańskich wśród chrześcijan na całym świecie jest zjawiskiem głębokim i wielowymiarowym. W ciągu ostatnich dwóch dekad kościoły chrześcijańskie w niemal każdej większej denominacji coraz wyraźniej dostrzegają żydowską tożsamość Jezusa, swojego Zbawiciela i Króla. To przebudzenie zapoczątkowało na nowo eksplorację biblijnych świąt, ich teologicznego znaczenia oraz ich istotności dla wierzących spośród pogan. Jednak często pojawiające się pytanie: „Czy chrześcijanie muszą obchodzić żydowskie święta?”, jest naładowane założeniami, które zaciemniają głębsze biblijne i teologiczne kwestie. Poprzez przeformułowanie tego pytania i osadzenie go w bardziej biblijnie wiernym kontekście możemy lepiej zrozumieć, dlaczego ten temat powraca z taką siłą oraz jak chrześcijanie spośród pogan mogą podchodzić do Świąt Pańskich w sposób, który oddaje cześć zarówno ciągłości przymierza z Izraelem, jak i przemieniającemu dziełu życia, śmierci, zmartwychwstania i wniebowstąpienia Jezusa.
Problemy z tradycyjnym ujęciem pytania
Tradycyjne sformułowanie pytania: „Czy chrześcijanie muszą obchodzić żydowskie święta?”, niesie ze sobą kilka problematycznych założeń, które nie są zgodne z biblijną narracją ani z historycznym kontekstem wczesnego Kościoła. Po pierwsze, termin „chrześcijanie” w tym ujęciu często sugeruje ruch nieżydowski, całkowicie odrębny od Izraela. To założenie pomija żydowskie pochodzenie wiary chrześcijańskiej. Nowy Testament jasno przedstawia pierwszych naśladowców Jezusa jako żydowską sektę, głęboko zakorzenioną w tradycjach, pismach i obietnicach Izraela. Sam Jezus był przestrzegającym Tory Żydem, a jego apostołowie (w tym Paweł) nadal uczestniczyli w praktykach żydowskich, włączając w to obchodzenie biblijnych świąt (np. Dz 20,16; 1 Kor 16,8). Najnowsze badania dotyczące żydowskiego tła Nowego Testamentu, w tym prace takich uczonych jak N.T. Wright czy Amy-Jill Levine, wykazały, że wczesny Kościół był o wiele bardziej żydowski w charakterze, niż sugerowałoby to późniejsze, zdominowane przez pogan chrześcijaństwo. Idea chrześcijaństwa jako odrębnej, nieżydowskiej religii wyłoniła się stopniowo, szczególnie po zburzeniu Drugiej Świątyni w 70 r. n.e. i późniejszym rozdzieleniu dróg judaizmu i chrześcijaństwa. Zatem przedstawianie chrześcijan jako z natury oderwanych od Izraela fałszuje historyczną i biblijną rzeczywistość.
Po drugie, nazywanie biblijnych świąt „żydowskimi świętami” w subtelny sposób oddziela je od ich boskiego pochodzenia. Tora wyraźnie nazywa te wyznaczone czasy „świętami Pana” (Kpł 23,2.4.37.44). Są to święta Boga, dane Izraelowi jako część ich przymierza i relacji z Nim, ale ich teologiczne znaczenie wykracza poza Izrael i obejmuje także inne narody. Na przykład Za 14,16–19 przedstawia przyszłość, w której wszystkie narody będą obchodzić Święto Namiotów, co sugeruje uniwersalny wymiar tych przez Boga ustanowionych czasów. Ograniczając je poprzez miano „żydowskich”, ryzykujemy pomniejszeniem ich powszechnej i eschatologicznej wagi, a także ich związku z Bożym planem odkupienia całej ludzkości.
Po trzecie, użycie słowa „muszą” w pytaniu przywołuje XVI-wieczne protestancko-katolickie debaty o wierze i uczynkach w kontekście osobistego zbawienia. Takie ujęcie niechcący umieszcza obchodzenie świąt w ramach legalistycznego paradygmatu, w którym pytanie staje się: czy chrześcijanie są zobowiązani wykonywać pewne rytuały, aby zasłużyć na zbawienie. Taka perspektywa jest obca biblijnemu kontekstowi, w którym święta nie dotyczą przede wszystkim „zdobywania sprawiedliwości”, lecz udziału w rytmie przymierza, pamięci o Bożych potężnych dziełach oraz oczekiwaniu Jego przyszłego odkupienia. Święta są zaproszeniem do oddawania czci, a nie listą obowiązków prowadzących do zbawienia.
Przeformułowanie pytania
Aby lepiej dostosować się do biblijnej narracji, pytanie powinno zostać przeformułowane następująco: „Czy naśladowca żydowskiego Chrystusa, pochodzący z innych narodów, a nie z Izraela, powinien również uważać za święte ‘Święta Pańskie?” To sformułowanie uznaje żydowską tożsamość Jezusa, odrębną, lecz powiązaną relację wierzącego z narodów wobec Izraela oraz boskie autorstwo świąt. Przenosi ono akcent z obowiązku na możliwość, zapraszając chrześcijan spośród pogan do rozważenia, w jaki sposób mogą uczestniczyć w wyznaczonych przez Boga czasach w sposób, który odzwierciedla zarówno ciągłość przymierza z Izraelem, jak i przemieniającą rzeczywistość dzieła Jezusa.
Odpowiedź na to przeformułowane pytanie brzmi: zdecydowanie tak. Wierzący w Jezusa spośród pogan nie są zobowiązani stawać się Żydami ani obchodzić świąt w taki sam sposób, w jaki czynił to Izrael pod przymierzem Mojżeszowym. Jednak są zaproszeni, by uznawać te czasy za święte w sposób, który odzwierciedla ich włączenie w „wspólnotę Izraela” (Ef 2,12–13) dzięki Chrystusowi. Pytanie nie brzmi więc, czy powinni obchodzić święta, lecz jak powinni to czynić, tak, aby uczcić swoją tożsamość jako pogan, uszanować wyjątkowe powołanie Izraela i świętować wypełnienie Bożych obietnic w Jezusie.
Święta Pana i ich znaczenie dla chrześcijan
Święta Pana, opisane w Księdze Kapłańskiej 23, obejmują cotygodniowy Szabat, Paschę, Święto Przaśników, Święto Pierwocin, Pięćdziesiątnicę (Szawuot), Święto Trąbek (Rosz ha-Szana), Dzień Przebłagania (Jom Kippur) oraz Święto Namiotów (Sukkot). Te wyznaczone czasy nie są jedynie kulturowymi czy etnicznymi obchodami, lecz głęboko teologicznymi momentami, które wskazują na Boże dzieła odkupienia w historii oraz na Boskie cele eschatologiczne.
Historyczne obchodzenie świąt chrześcijańskich i współczesne implikacje
Co ciekawe, wiele tradycji chrześcijańskich nigdy całkowicie nie porzuciło obchodzenia Świąt Pańskich, choć ich praktyki często znacząco różniły się od biblijnych wzorców. Kościoły katolicki i prawosławny, na przykład, obchodzą święta takie jak Wielkanoc/chrześcijańska Pascha czy Pięćdziesiątnica, lecz nierzadko przesunęły ich daty, aby odróżnić się od praktyki żydowskiej, oraz włączyły elementy niebiblijne. Kościoły protestanckie również często zaznaczają te okresy specjalnymi nabożeństwami, choć nie zawsze wyraźnie łączą je z ich żydowskimi korzeniami.
Jednak w ostatnim czasie obserwuje się rosnący ruch wśród chrześcijan, zmierzający do odzyskania żydowskiego kontekstu tych świąt. Ruch ten jest napędzany pragnieniem ponownego związania się z biblijną narracją, wzmacniania solidarności z narodem żydowskim oraz doświadczenia bogactwa wyznaczonych przez Boga czasów. Na przykład wiele kościołów organizuje obecnie wieczerze sederowe na czas Paschy, studiuje biblijne święta w małych grupach lub włącza elementy świąt do swoich kalendarzy liturgicznych. Trend ten jest szczególnie widoczny w środowiskach ewangelickich i charyzmatycznych, gdzie istnieje głód głębszego zaangażowania w Pismo Święte oraz odrzucenie teologii, która niegdyś oddzielała chrześcijaństwo od jego żydowskiego dziedzictwa.
Zakończenie
Odnowione zainteresowanie Świętami Pańskimi wśród chrześcijan jest świadectwem działania Ducha Świętego, który przywraca Kościołowi zrozumienie jego żydowskich korzeni. Przez przeformułowanie pytania o obchodzenie świąt w sposób, który honoruje żydowską tożsamość Jezusa, boskie autorstwo świąt oraz włączenie pogan do Bożego planu odkupienia, możemy wyjść poza legalistyczne debaty ku bogatszej, bardziej biblijnej wizji.
Chrześcijanie spośród pogan nie są zobowiązani do obchodzenia świąt, lecz są zaproszeni, aby uczestniczyć w nich jako w akcie uwielbienia, solidarności z Izraelem oraz oczekiwania na Królestwo Boże. Gdy kościoły nadal będą przyjmować to wezwanie, doświadczą głębszego związku ze „wspólnotą Izraela” oraz pełniejszego docenienia Boga, który ustanowił te czasy dla swojej chwały i naszej radości.
